Interview door Funda

Wie schrikt niet wanneer er alwéér een vuilniszak vol zit? Het lijkt tegenwoordig wel alsof alles in plastic zit verpakt. Maar het kan ook anders, en geloof ons als we zeggen dat het echt een stuk minder onmogelijk is dan je denkt. Met een beetje goede wil ben je zó afvalvrij. Ervaringsexpert Emily-Jane Townley (38) uit Baarn vertelt hoe.

‘Het idee is ontstaan toen ik in de zomer van 2013 naar het Breakfast News op BBC One keek, waar een vrouw van mijn leeftijd een glazen pot van een liter omhooghield. Erin zaten een paar propjes en dingetjes: haar afval. Niet van een dag of een week, maar van een heel jaar. Toen ik dat zag, stond ik versteld. Hoe kon dat? Ik bedoel, ik was zelf ook bewust bezig met zo min mogelijk afval produceren, maar ik kwam daar echt niet bij in de buurt. Ik besloot: dat wil ik ook.

Ik was al bezig met duurzaam leven op een moderne manier. Ik lette erop dat de verwarming niet onnodig aan stond en ik deed veel op de fiets, dingen die veel Nederlanders sowieso al doen en waarbij je niet te veel inlevert van je levenskwaliteit. Tegen verpakkingen kunnen we echter nauwelijks op, zeker als je ziet wat er in de afgelopen 15 jaar bijgekomen is. Voor het maken van 1 maaltijd trek je zó 6 dingen open.’

Makkelijk en leuk
‘Toen ik op zoek ging naar tips en tricks om minder afval te produceren, bleek het heel erg makkelijk te zijn. Leuk om te doen, dat ook. Je ziet meteen resultaat: waar voorheen de prullenbak in de keuken na een dag al vol zat, ging dat steeds langer duren. En natuurlijk belandde er af en toe wel iets in, een verpakking die ik nog daarvoor had gekocht of van iets waarvan ik nog niet had bedacht hoe ik het kon vervangen.

Deodorant bijvoorbeeld. Inmiddels maak ik die zelf van kokosolie, baking soda en maïzena. Toen ik dat voor de eerste keer samen met mijn zus deed, moesten we vreselijk lachen: alsof het zou werken? Maar dat doet het dus verrassend goed, zelfs als je sport. Je hebt blijkbaar echt niet al die tientallen onuitspreekbare ingrediënten nodig om fris te kunnen ruiken.’

Zonder verpakking
‘Al snel ontdekte ik dat je op talloze plekken boodschappen kunt doen die niet verpakt zijn. Van de markt tot delicatessenwinkels en ook in de gewone supermarkt valt er best veel los te halen. Wel ben ik een voorstander van verpakkingsvrije winkels, want het kost natuurlijk meer tijd om verschillende marktkraampjes en winkels af te gaan. Aan de andere kant is dat het me volledig waard, op kleinschalige plekken zoals bij de kaasboer maak je eerder een leuk praatje. Ik heb met mijn 3 kinderen en eigen bedrijf niet bepaald zeeën van tijd, maar dit heb ik er graag voor over.’

Bewuster leven
‘Wat ik misschien wel het mooiste vind is dat je niet alleen afval bespaart, je gaat ook een stuk bewuster leven. Ik koop alleen wat ik écht nodig heb en geen verwerkte producten, maar alles puur en gezond. Bovendien is het alleen maar goedkoper om bijvoorbeeld je eigen pastasaus te maken. En in de tijd dat het staat te pruttelen, kun je weer wat anders doen. Ik at altijd al gezond, maar het voedsel moet wel degelijk effect hebben op mijn gezondheid. En natuurlijk krijgen de kinderen soms ook een snoepje of lekkere koekjes, ook die haal je zó onverpakt.

De enige echte aanpassing is de voorbereiding, je kunt niet even naar de supermarkt rennen met alleen je sleutels en pinpas. Je moet wel je eigen verpakkingen meenemen naar de winkel: een paar katoenen netjes of tasjes en een paar potten. In zo’n netje blijven groentes overigens verrassend lang goed, veel langer dan wanneer ze liggen te zweten in een plastic bakje of zakje. En als ik met de trein ga, neem ik een koffiebeker mee.

Het grootste nadeel is dat als je hiermee begint, je pas echt ontdekt hoeveel plastic er is – en hoe lastig het kan zijn om daar alternatieven voor te vinden. Dat vond ik het grootste gedoe. Inmiddels ben ik er 4 jaar mee bezig en heb ik zo ongeveer alles wel uitgezocht. Dat alles al voor je is uitgestippeld, daar kun je natuurlijk dankbaar gebruik van maken. Dat wordt ook volop gedaan: op Facebook heb ik 24.000 volgers en ook mijn webshop Levenzonderafval.com met duurzame verpakkingsmaterialen – van die katoenen netjes waar ik het over had tot rvs-drinkrietjes – loopt supergoed.’

Efficiënt
‘Dat ons afval zo goed en efficiënt wordt opgehaald betekent nog niet dat er geen probleem is. Per paar produceren we per persoon 550 kilo afval. Denk alleen al aan de vervuiling die de vuilniswagens veroorzaken die het komen ophalen? Als het uit je straat is, is het niet ineens helemaal weg. Het wordt gestort op een grote hoop waarbij de bodem verontreinigd raakt of verbrandt. En recyclen is een goede optie voor glas of papier, maar van plastic zijn zo veel verschillende soorten dat het nauwelijks een oplossing is.

Geloof me als ik zeg dat iedereen hiermee aan de slag kan én heel ver zal komen. Dat zie je ook bij van die projecten die afvalbedrijven soms organiseren: 100 gezinnen die 100 dagen 100% afvalvrij proberen te leven. Weet je, het is niet eens een totaal andere levensstijl maar gewoon even bewust nadenken. Als je een boodschappentas kunnen meenemen, kunnen daar ook wel wat netjes bij.’